Snelle variaties in het aardmagneetveld ontrafeld

Het aardmagneetveld beschermt de aarde tegen elektromagnetische straling uit de ruimte. Deze straling is niet direct gevaarlijk voor de mens, maar kan wel interfereren met bijvoorbeeld draadloze apparatuur. Zo ondervinden satellieten boven een gebied waar het aardmagneetveld erg laag is -de Zuid Atlantische anomalie- problemen in de elektronica. Het aardmagneetveld wordt vaak voorgesteld als een stabiele, constante ‘dipool’: een staafmagneet met één noord- en één zuidpool die zich bij de geografische polen van de aard bevinden. Dit is echter maar een rudimentaire beschrijving van het veld en lokaal zijn grote variaties in met name de sterkte van het veld mogelijk. Uit een gedetailleerde curve die gemaakt is voor het Midden Oosten blijkt dat de sterkte van het veld regionaal kan verdubbelen of halveren in enkele tientallen jaren.

Om deze snelle variaties te begrijpen is het belangrijk om te weten waar het aardmagneetveld vandaan komt. Het veld wordt opgewekt in de vloeibare buitenkern van de aarde. Hierin schuilt meteen de verklaring voor de waargenomen snelle variaties: een verstoring in de stromingen in de buitenkern heeft direct invloed op het (regionale) gedrag van het aardmagneetveld. In mijn lezing zal ik verder ingaan op de meest recente trends in het gedrag van het aardmagneetveld: sinds de Middeleeuwen neemt de sterkte van het veld gestaag af, dat is voor sommigen reden om zich af te vragen of een omkering van het veld aanstaande is…