Zwarte zwanen en het smeltend landijs

25 juli 2012 was het, en er stond in de krant: “Bijna al het Groenlandse landijs smelt op 4 dagen tijd”. Een duidelijk voorbeeld van een wetenschappelijk aangetoond fenomeen (bijna het hele Groenlandse sneeuwoppervlak was gedurende 1 uur op het smeltpunt) dat een eigen leven gaat leiden in de populaire media. De poolgebieden zijn aan het smelten, maar veel is nog onbekend over de processen die daarin een belangrijke rol spelen. Op de Zuidpool ligt verreweg de grootste ijskap, maar we zien daar relatief weinig veranderingen, met uitzondering van enkele versnellende gletsjers. Groenland daarentegen beleeft de laatste jaren de 6 warmste zomers op rij sinds het begin van de metingen. Maar is deze langdurige “hittegolf” een uiting van een veranderd klimaat, of toch een gewone natuurlijke klimaatvariatie? En kunnen we, ondanks onze beperkte kennis, nu al met enige zekerheid iets zeggen over hoe deze ijskappen zich gaan gedragen in een toekomstig, verder opwarmend klimaat? Kortom, in deze lezing wil ik ingaan op de zekerheden, onzekerheden, en beperktheden (“zwarte zwanen”) in ons onderzoek naar smeltend ijs en klimaatverandering.